مریم سادات بهادر
با گسترش مواد مخدر صنعتی در ایران و به دنبال آن گرایش بانوان و نوجوانان به آن، زنگ خطر مصرف این مواد در کشور به صدا در آمده است.
به گزارش نشریه یزدان کرمان، طبق گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC)، در سال ۲۰۲۰ میلادی نزدیک به ۲۷۵ میلیون نفر در سراسر جهان مواد مخدر مصرف کردندو بیش از 36 میلیون نفر از اختلالات مصرف مواد مخدر رنج بردند که نسبت به سال ۲۰۱۰ میلادی ۲۲ درصد افزایش داشته است.
این سازمان همچنین میافزاید: تعداد مصرف کنندگان کانابیس (شاهدانه که مواد اصلی روانگردان موجود در آن و فراوردههای آن ماریجوانا و حشیش هستند) نیز بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی نزدیک به ۱۸ درصد افزایش یافته است.
در حالی که ایالات متحده معمولاً در صدر فهرست کشورهایی است که بیشترین مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر را دارند، این آمار تقریباً در همه کشورهای دیگر نیز هر ساله افزایش مییابد.
در ایران نیز طی سال گذشته پنج هزار و ۳۴۲ نفر بر اثر سوءمصرف مواد و داروهای مخدر و محرک جان خود را از دست دادند. از این تعداد چهار هزار و ۵۶۱ نفر مرد و ۷۸۱نفر زن بودند.
آمار تلفات سوءمصرف مواد در سال ۱۴۰۰ با رشد ۱۵.۲ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه بود و اعتیاد در این سال پنج هزار و ۳۴۲ نفر را به کام مرگ کشاند.
هممرز بودن ایران با افغانستان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر دنیا، سبب شده تا بیش از سایر کشورها با معضل مواد مخدر دست و پنجه نرم کند.
استان کرمان نیز به دلیل همجواری با استان سیستان و بلوچستان و هم مرزی این استان با افغانستان در معرض سوءاستفاده قاچاقچیان برای انتقال مواد مخدر به مناطق مرکزی کشور قرار دارد.
آمادهباش پلیس کرمان در مقابله با قاچاقچیان موادمخدر
این مسئله سبب شده است تا همه دستگاهها به ویژه نیروی انتظامیاستان کرمان، همواره برای مقابله با اشرار و قاچاقچیان در اعماق کویر و ارتفاعات صعبالعبور استان کرمان در حال آمادهباش به سر ببرد و بر این اساس اخبار مواد مخدر و کشفیات آن، همواره در صدر اخبار قرار دارند.
به دنبال قاچاق موادمخدر، امروز مسئله اعتیاد به مواد مخدر بهصورت یک مشکل جهانی و همگانی درآمده است و در پی آن گرایش جوانان به مواد مخدر یکی از دغدغههای اساسی کشورهای جهان و مخصوصا کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته به شمار میآید.
در جامعه ما نیز مصرف مواد مخدر خطرناک از قبیل تریاک، هروئین، کوکائین، حشیش یا ماریجوانا و ال. اس. دی، مخصوصاً در بین نوجوانان و جوانان دائماً در حال افزایش است و شبکه بینالمللی قاچاق مواد مخدر و سوادگران مرگ بی شرمانه دام اعتیاد را در همه جا میگسترانند.
اعتیاد شایعترین آسیب اجتماعی جهان معاصر
اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان یکی از شایعترین آسیبهای اجتماعی جهان معاصر و از جمله ایران است که به یکی از بحرانهای دنیای کنونی تبدیل شده است.
جمهوری اسلامیایران با تلاشهای خود در مبارزه سخت با مواد مخدر، به عنوان خاکریز نخست مبارزه با قاچاق مواد مخدر با منشا تولید در افغانستان، هزینه صلح و امنیت جهانی را پرداخت میکند.
هزینههای مادی و معنوی کشورمان از جمله تعداد شهدا و جانبازان عرصه مبارزه با مواد مخدر، کشف سالانه چند صد تن انواع مواد مخدر و هزاران مورد درگیری با قاچاقچیان مواد مخدر، تنها قطره ای از این دریاست.
زنگ خطر مصرف مواد مخدر در بین بانوان، جوانان و نوجوانان
بررسیهای اغلب پژوهشها در سطح کشورهای مختلف حاکی از آنست که میزان مصرف مواد در جوامع مختلف به ویژه در میان بانوان، نوجوانان و جوانان در حال افزایش است. آمارها نشان میدهد بیش از ۶۰ درصد جرائم مرتبط با موادمخدر و بیش از ۶ میلیون نفر در کشور تحت تاثیر مواد مخدر قرار دارند و روزانه ۸ نفر در اثر مواد مخدر جان خود را از دست داده و ۷۰ نفر نیز معتاد میشوند.
ضرورت حماسه ای عمومیدرمبارزه با این بلای خانمان سوز
محمدی، کارشناس رسمی دادگستری با ارائه آمارهای تکان دهنده درخصوص جرائم مرتبط با مواد مخدر و ذکر آثار سوء آن برپیکره جامعه مخصوصاً درعرصه اقتصادی، خواستارحماسه عمومی در مبارزه با این بلای خانمان سوز شد.
وی با اشاره به اینکه دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامیایران درتداوم شیطنتها و دشمنیهای خود، امروز با رویکرد و استراتژی جدیدی قصد دارند تا ما را ازیک کشور مدعی مبارزه با موادمخدر به یک کشور متهم، تنزل جایگاه دهند، گفت: نیروهای بیگانه غربی به سرکردگی آمریکا هرچند با شعار مبارزه با تروریسم و موادمخدر وارد افغانستان شدند؛ اما اندک زمانی پس از این حضور اشغالگرانه، مشخص شد که یکی از اهداف آنها از این تجاوز، باز کردن جبهه جدیدی برای افزایش فشارها برجمهوری اسلامیایران است.
محمدی با اظهار امیدواری برای ناکام ماندن این تلاش مذبوحانه دشمنان، افزود:متأسفانه همجواری افغانستان با ایران و وجود حدود هزار کیلومتر مرز مشترک با کشورمان سبب شده است که روزنه ی ورود مواد مخدر به کشور باز شود.
هشدار در مورد تولید مواد مخدر صنعتی در آشپزخانههای خانگی سطح کشور
محمدی تصریح کرد: در حال حاضر از سوی قاچاقچیان نسبت به تولید موادمخدر صنعتی و شیمیایی که بسیار خطرناکتر از مواد مخدرسنتی است، در آشپزخانههای خانگی در سطح کشور اقدام میشود به گونه ای که زمینه تغییر الگوی مصرف از سنتی به صنعتی و شیمیایی یعنی شیشه فراهم شده است.
وی یادآور شد: وضعیت تولید و تبدیل مواد مخدر صنعتی به سمتی جهت داده شده تا با عرضه مواد مخدر پرخطر همچون کراک و دست بردن در قیمت مواد عرضه شده، الگوی مصرف به این سمت کشانیده شود و از سویی با اشاعه شیشه در داخل و همزمان گسیل دادن حجم وسیعی از مواد پیش ساز از مبادی مرزی جنوب شرق و به ویژه شمال غرب، درکنار یک سلسله برنامه از پیش طراحی شده به واسطه گسترش و تبلیغ رسانههای ماهواره ای مواد مخدر و روان گردان، مسائل ضد ارزشی و خارج از چارچوب ترویج یابد.
وی با تشریح پیامدهای موادمخدر و روان گردانها به عنوان زلزله خاموش و جنگ بدون مرز، از لحاظ بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خواستار همت جدی و حماسه آحاد مختف در پیشگیری از اعتیاد بانوان، جوانان و نوجوانان و مبارزه با جرائم مرتبط شد.
اکثر پروندههای دعاوی خانوادگی، مربوط به مواد مخدر است
محمدی با اعلام اینکه اکثر پروندههای دادگستری به ویژه دعاوی خانوادگی، مربوط به مواد مخدر است، هشدار داد: هدف اساسی دشمنان از این اقدام، فروپاشی خانوادهها با تضعیف نهاد خانواده و در ادامه ی آن، فروپاشی اجتماعی و نظام سیاسی است. افزایش مصرف مواد در میان جوانان به دلیل حساسیت این دوره از زندگی و نقش آن در زندگی آینده افراد، از اهمیت ویژهای برخوردار است. این مسئله وقتی مهمتر میشود که این مصرف به سنین پایین تر کشیده میشود.
جوانان و نوجوانان اصلی ترين قربانيان مواد مخدر
میترا میرزادی گوهری، روانشناس در حوزه اعتیاد، جوانان و نوجوانان را اصلیترین قربانیان مواد مخدر عنوان کرد و گفت: جوانان و نوجوانان به دلیل خصوصیات جوانی آسیب پذیری زیادی دارند، چرا که پویا و جستجوگرند، بهر جا سر میکشند، کنجکاو و به دنبال همه چیز هستند؛ لذا در مسیرشان هر راهی که گشوده شود، وارد میشوند.
وی با اعلام اینکه حتی گاهی آنان که صالحاند و با تعقل و اندیشه بهر کاری دست میزنند نیز ممکن است از روی کنجکاوی به چنین راههایی، سری بزنند، هشدار داد: در چنین اوضاع و احوالی است که زمینهها، شرایط انحراف و فساد برای جوانان و نوجوانان فراهم میشود و آنان را در لبه پرتگاه و آغاز سقوط قرار میدهد.
میرزادی گوهری تصریح کرد: سنینی که جوانان و نوجوانان آمادگی بیشتری برای انحراف دارند به سنین بحرانی موسوم است، بررسی این مرحله از زندگی، از مباحث ویژه در روانشناسی است، نتایج بدست آمده از پژوهشها نشان میدهد، امروزه آغاز اعتیاد در سنین ۲۵-۱۷ سالگی است، ۶۶ درصد افراد مورد بررسی، اولین مصرف مواد مخدر را در این سنین انجام داده اند، ۵.۷ درصد قبل از ۱۷ سالگی و بقیه در سنین بالای ۲۵ سالگی به این معضل وارد شده اند.
وی یادآور شد: در کنار شور جوانی و نوجوانی و علی رغم بی خبری، نوعی اضطراب و دلواپسی نسبت به آینده هم در اغلب آنان وجود دارد و در این سنین، احساس نیاز به آزادی و رهایی نسبی از خانواده نیز وجود دارد. مجموع اینگونه حالات، ایجاب میکند تا جوانان و نوجوانان به دنبال مسائل ناشناخته و جدید باشند.
گسترش اعتياد در بين جوانان و نوجوانان زنگ خطری برای تمام جوامع دنیاست
این روانشناس بیان داشت: جوانان و نوجوانان در کنار دوستان و در جمع، آمادگی جسارت بیشتری برای دست زدن به اعمال غیر عادی و احتمالاً انحرافی دارند، این حالت همان بحرانی است که فوق العاده برای جوانان و نوجوانان بخصوص از نظر اعتیاد خطرناک است.
میرزادی گوهری، اوقات فراغت جوانان و نوجوانان در این برهه را مسئلهای بسیار مهم و حساس عنوان کرد و گفت: مسیر خانه، مدرسه و کوچه برای جوانان و دانش آموزان نوجوان نیز میتواند خطرناک و خطر ساز باشد.
وی افزود: اولین مصرف سیگار توسط جوانان در مسیر کوچه انجام شده، نوجوانان جرات، جسارت و بزرگ شدن را در مسیر مذکور آزمایش میکنند که گاهی طنز و شوخی را هم با اعمال خود میآمیزند.
میرزادی گوهری تصریح کرد: خطرناکترین انحرافات که واقعا جوانان، نوجوانان و آینده آنان را تهدید میکند، وجود مواد مخدر و اعتیاد است.طبیعی است که مواد مخدر به صورت اعم در بیرون از منزل و در کوچه و خیابان مورد شناسایی و احیاناً استفاده قرار میگیرد.
وی یادآور شد: تقریباً در کلیه معتادان که در سنین جوانی و نوجوانی مبتلا شدهاند از نظر مکان، مسیر مدرسه، کوچه و تشویق دوستان نقشی اساسی داشته است.
این روانشناس در حوزه اعتیاد با اعلام اینکه گسترش اعتیاد در بین جوانان و نوجوانان، واقعا زنگ خطری است برای تمام جوامع که همه از آن متضرر میشوند، تأکید کرد: خطر باید به عنوان بزرگترین و بالاترین معضل مورد توجه قرار گیرد و در مقابله و مبارزه با آن از هیچ کوشش و اقدامیفروگذار نشود.
زنانه شدن اعتیاد، هشداری برای مسئولان
این روانشناس در حوزه اعتیاد در بخش دیگری از سخنانش گفت:متاسفانه آمار اعتیاد در زنان در سالهای گذشته به شدت افزایش یافته است تا جایی که این روزها شاهد دختران و زنان کم سن و سالی هستیم که در خیابانها سیگار میکشند. وی به مسئولان هشدار داد: ویرانگریهای حاصل از اعتیاد به ویژه در میان بانوان، زمینهساز سقوط بسیاری از ارزشها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی در جامعه شده است و از سوی دیگر به نقشهای مهمیچون همسری و مادری که زنان در زندگی به عهده دارند و اعتیاد در زنان مشکلات اجتماعی زیادی به همراه داشته و میتواند ضربه بسیار شدیدی به بنیان خانواده و جامعه زده و سلامت جامعه را به مخاطره بیندازد.
میرزادی گوهری تصریح کرد: زنان به دلیل تفاوتهای جسمانی و روحی از آسیب پذیری بیشتری نسبت به مردان برخوردارند. سرعت وابستگی به مواد مخدر و اثرات مخرب آن بر بدن زنان نسبت به مردان بسیار بیشتر است و از سوی دیگر نگاه منفی جامعه نسبت به اعتیاد زنان باعث شده که آمار بالایی از زنان به صورت پنهانی اقدام به مصرف مواد مخدر کنند و همین عامل باعث میشود، شانس ترک اعتیاد در زنان کمتر بوده و درمان اعتیاد زنان به یک روند سخت و پیچیده تبدیل شود.
حرف آخر …
با گسترش مواد مخدر صنعتی در ایران و گرایش جوانان به آن، زنگ خطر مصرف مواد مخدر صنعتی به صدا در آمده است؛ از سوی دیگر امروزه شاهد پایین آمدن سن اعتیاد و راهیابی آن به مدارس مقاطع راهنمایی و دبیرستان و درگیری بانوان با آن هستیم به طوری که این مسئله به عنوان یک پدیده اجتماعی و مهم مطرح است.
پس باید به ابعاد اجتماعی آن بیش از یک مسئله روانشناختی توجه کرد و این همت بلند مسئولان را میطلبد تا هر چه سریعتر با راهکارهای جامع و کامل به مبارزه با مافیای مواد مخدر در ایران بپردازند.
نظرات