فاجعه زیست‌محیطی و بحران سلامت در انتظار ایران
هر ساله با شروع ایام عزاداری محرم، در شبکه‌های اجتماعی عکسی از یک پاکبان زحمت‌کش محاصره در خیابانی پوشیده از ظروف یکبار مصرف مشاهده می‌کنیم که زیر آن با خط درشت نوشته‌اند: پاکبانان از لشکر یزید نیستند!
واقعیت این است که در این ایام، ریختن زباله‌های ناشی از نذورات مردم در معابر به یکی از مشکلات حوزه شهری و روستایی تبدیل شده اما این، همه ماجرا نیست.
عامه مردم در مورد آنچه قابل مشاهده است اظهار‌نظر می‌کنند و از سرنوشت یا اثرات این ظروف بر محیط زیست و حتی سلامت خود اطلاع کافی ندارند.
شاید در نظر گرفتن رفاه برای تسهیل امور بر مصرف بیش از اندازه این ظروف تأثیرگذار بوده است اما استفاده از ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی که باعث دفع زباله‌های آنها و انباشت در طبیعت و محیط زیست می‌شود به‌مرور منابع آبی و خاکی، دریاها، رودخانه‌ها و حیات جانداران و گیاهان را تهدید می‌کند.
هنگامی که کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی به‌عنوان زباله دور ریخته می‌شوند به علت ماندگاری بیش از ۵۰۰ سال در محیط، باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند.
این کیسه‌ها و ظروف به دلیل سبکی وزن، همراه باد جابه‌جا شده و وارد رودخانه ها و کانال‌های آب می‌شوند؛ در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه‌ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می‌یابد.
همچنین مواد پلاستیکی و پلیمری به علت ساخته شدن از منابع نفتی و دارا بودن مواد با پایه نفتی و خاصیت تجزیه‌ناپذیری، در خاک باقی می‌مانند و به این ترتیب مواد شیمیایی آنها به تدریج از طریق خاک وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود؛ بنابراین علاوه بر اثرات کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی روی محیط زیست، آنچه حائز اهمیت است سلامت انسان‌هاست، بخصوص اینکه امروزه استفاده بیش از حد و نابه‌جا از این مواد، خطرات جبران‌ناپذیری را برای سلامت انسان به همراه دارد. کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی به علت ترکیبات خاص موجود در آنها، در صورت تماس با مایعات و مواد غذایی چرب، اسیدی یا داغ، ترکیباتشان آزاد شده و وارد بدن انسان می‌شوند که این امر باعث ایجاد بیماری‌های صعب‌العلاج مثل انواع سرطان‌ها خواهد شد.
اما کشورهای پیشرفته چند سالی است که استفاده از ظروف یک‌بارمصرف گیاهی را جایگزین انواع پلاستیکی آن کرده‌اند و در کشورهای صاحب فناوری تولید پلیمرهای گیاهی، از نشاسته ذرت، سیب‌زمینی و گندم برای این منظور استفاده می‌شود.
ولی در کشور ایران به دلیل ارزان بودن مواد پلیمری و تفاوت قیمت قابل توجه بین ظروف گیاهی و پلیمری، متأسفانه تمایل عموم مردم به استفاده از ظروف خطرناک یک‌بارمصرف بیشتر است و این هشداری جدی برای مسئولین امر است زیرا علاوه بر تخریب محیط زیست، بهبود سلامت شهروندان در آینده نه چندان دور برای دولت و جامعه هزینه‌بر خواهد بود.
لذا با اصلاح سیاست‌گذاری‌ها در زمینه تولید و توزیع ظروف یکبار مصرف و همچین آگاه‌سازی اجتماعی، شاید بتوانیم با یک برنامه میان‌مدت از آسیب‌های جدی جلوگیری کنیم.