با توجه به اینکه تصادفات جاده‌ای از علل اصلی بروز آسیب‌های جسمی و مرگ‌ و‌ میر در کشور و استان ما محسوب می‌شوند و بر اساس گزارش پزشکی قانونی سالانه چندین هزار نفر در تصادفات جاده‌ای کشور، جان خود را از دست مـی‌دهـند و خـانواده‌‌هـای بـی‌شـمـاری عزادار و بی‌سرپرست می‌گردند، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پایان سال گذشته و تعطیلات نیمه اول فروردین‌ماه سال جدید برای کاهش خسارات، آسیب‌های جسمی و مرگ و میر ناشی از سوانح جاده‌ای دست به ابتکار جدیدی زد و با راه‌اندازی پویش ملی «نه به تصادف» و مشارکت دادن تـمامی بخـش‌های دولتـی و خـصـوصی، چهره‌های تأثیرگذار، اصحاب فرهنگ، هنر، رسانه و… سعی نمود تا با تبلیغات گسترده، آموزش و بـالا بـردن آگـاهی مـردم خصوصاً رانندگان، جابه‌جایی‌های درون‌شهری و سفرهای جاده‌ای را ایمن‌تر نماید.

این طرح و همه طرح‌های مشابه که برای سلامتی، رفاه و تأمین امنیت و آسایش مردم اجرا می‌شوند، قابل تحسین و تمجید بوده اما با کمال تأسف باید گفت که موعظه و گفتاردرمانی امروزه کاربردی ندارد و برای نیل به هر هدفی باید ابزار، مقدمات و ملزومات آن را در اختیار داشت. زیرا علی‌رغم وضعیت بد اقتصادی قاطبه مردم نسبت به سال گذشته و هم‌زمانی تعطیلات نوروز با ماه مبارک رمضان، طبق آمار مراجع رسمی، استان کرمان رتبه اول فوتی‌های ناشی از تصادفات را به خود اختصاص داده و این امر اثبات می‌کند که پویش «نه به تصادف» نتوانسته به هدف اصلی خود در این استان دست پیدا کند، پس باید این واقعیت تلخ را پذیرفت که کشور و استان ما نسبت به جهان مترقی و پیشرفته، مشکلات اساسی و بنیادین زیادی دارد و تـا هـمه آنها در یک پروسه چند‌زمانی: کوتاه‌مـدت، میـان‌مدت و بلندمدت مرتفع نگردند، هر ساله شاهد افزایش این آمار دلخراش خواهیم بود. این عوامل ابعاد گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی داشته که هر کدام نقشی کلیدی در وقوع تصادفات و سوانح دارند.‌ در مقوله آموزش و فرهنگ‌سازی که بدیهی‌ترین موضوع می‌باشد نهادهای خانواده، مدرسه و دانشگاه، نتوانسته‌اند فرهنگ درست رانندگی کردن و رعایت قوانین را به شهروندان بیاموزند و آن را مغفول گذاشته‌اند.

ناامن بودن جاده‌ها از حیث خودروهای حادثه‌ساز اعم از: حضور رانندگان مست، خودروهای شوتی یا قاچاقچی، خودروهای فاقد معاینه فنی، رانندگان نوجوان و خردسال فاقد گواهینامه و عدم قاطعیت پلیس در برخورد و توقیف آنها از دیگر عوامل اصلی بروز حوادث خصوصاً در استان کرمان است. همچنین در صدور گواهینامه رانندگی و اعطای مجوز مهارت راندن وسیله نقلیه، پلیس و مراکز مربوطه مطلقاً وظیفه خود را درست انجام نداده و برگزاری کلاس‌ها و انجام آموزش‌های قبل از برگزاری امتحانات رانندگی، کیفیت و کـمیت لازم را نـداشته و بسـیاری از دارنـدگـان گواهینامه رانندگی، توانایی کنترل کوچک‌ترین چالش و حادثه ایجاد شده را ندارند. وسایل نقلیه تولید داخل و مونتاژی اکثراً فاقد ایمنی لازم بوده و در بسیاری از موارد عامل اصلی حادثه می‌باشند و مقاومت کافی برای حفظ جان سرنشینان را دار نیستند.

در پایان با کمال تأسف باید گفت اغلب جاده‌های ما غیراستاندارد، دوطرفه و زمینه‌ساز حادثه و تصادف هستند که همیشه به عنوان عامل پنهان به آن پرداخته نمی‌شود. از همه این موارد که بگذریم، خطای انسانی که اصلی‌ترین عامل تصادفات محسوب می‌شود، در بیشتر موارد ناشی از ذهن‌های پریشان، روح‌ها و تن‌های خسته و رنجور و حواس‌ پرتی‌های ناشی از مشکلات عدیده زندگی است. پس خاتمه کلام اینکه تا این مشکلات از اساس و ریشه حل نشوند، راه‌اندازی پویش دردی از جامعه دوا نخواهد کرد و در بر همین پاشنه معیوب می‌چرخد.

چاپ شده در نشریه روشنفکری شماره 182